Όταν σκεφτόμαστε την έννοια της φροντίδας, συνήθως τη συνδυάζουμε με τα σημαντικά πρόσωπα της ζωής μας, τον/την σύντροφο, τα παιδιά, τους γονείς, τους φίλους μας, στους οποίους την
προσφέρουμε και μάλιστα απλόχερα.
Βάζοντας μαζί και τον “εαυτό” μας, μεταμορφώνεται στην “αυτό-φροντίδα”.
Έννοια που συχνά παρεξηγείται ως “εγωισμός” και “εγωκεντρισμός”. Άλλες φορές τη θεωρούμε υπερεκτιμημένη, σαν να μην την χρειαζόμαστε εμείς οι ίδιοι παρά μόνο οι υπόλοιποι.
Επίσης, η φροντίδα του εαυτού συχνά συνδέεται με εικόνες όπως για παράδειγμα πολυτελείς χώροι χαλάρωσης ή πολυήμερες διακοπές, οι οποίες μέσα στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας μοιάζουν ουτοπικές. Αυτό μας αποθαρρύνει από το να προχωρήσουμε ακόμα και σε μικρές πράξεις φροντίδας προς τον εαυτό μας, περιμένοντας να υπάρξουν οι ιδανικές συνθήκες (π.χ. περισσότερος ελεύθερος χρόνος). Μένουμε έτσι στην αναμονή και όσο παραμελούμε τις ανάγκες του εαυτού μας τόσο περισσότερο νιώθουμε τα σωματικά και ψυχικά αποθέματα ενέργειάς μας να λιγοστεύουν.
Αξιοποιώντας ακόμα και λίγες στιγμές μέσα στην κάθε ημέρα μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε εμείς τις “ιδανικές” συνθήκες, όπως τις ορίζει ο καθένας μας, για να προσφέρουμε φροντίδα στον εαυτό μας. Ακόμα και αυτές οι λίγες στιγμές είναι αρκετές για να μας ξεκουράσουν, να μας ηρεμίσουν και να μας δώσουν ενέργεια.
Διαστάσεις αυτο-φροντίδας
Η αυτο-φροντίδα έχει πολλαπλές διαστάσεις, όπως η σωματική (ύπνος, διατροφή, άσκηση), η συναισθηματική (αναγνώριση, αποδοχή και διαχείριση συναισθημάτων, θέσπιση και διατήρηση προσωπικών ορίων), η κοινωνική (κοινωνικές και φιλικές σχέσεις, υποστηρικτικό σύστημα, “ανήκειν”) και η γνωστική (διάβασμα, ασχολίες και ενδιαφέροντα).
Ο τρόπος φροντίδας του καθενός προς τον εαυτό του φυσικά διαφέρει και είναι ξεχωριστός, καθώς έχει να κάνει με διάφορους παράγοντες (πρόγραμμα, ενδιαφέροντα κ.ά). Παρακάτω παρουσιάζουμε ιδέες για το πώς να φροντίσουμε απλά και εύκολα τον εαυτό μας μέσα στην καθημερινότητά μας σε κάθε ένα από αυτά τα επίπεδα.
Σωματική αυτο-φροντίδα:
10'-20' διάλειμμα ύπνου μέσα στην ημέρα (power nap)
μια βόλτα με τα πόδια ή το ποδήλατο στη γειτονιά/στο πάρκο/στην πλατεία
ήπια σωματική άσκηση στο σαλόνι ή στο μπαλκόνι μας
χαλαρωτικό μπάνιο με το αγαπημένο μας αφρόλουτρο
δημιουργία αγαπημένων και θρεπτικών φαγητών
αγκαλιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα (γονείς, σύντροφοι, παιδιά)
βαθιές ανάσες για χαλάρωση
Συναισθηματική αυτο-φροντίδα:
χώρος για να αναγνωρίσουμε, να βιώσουμε και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας
έκφραση ευγνωμοσύνης για τα θετικά στοιχεία που έχουμε στη ζωή μας
διατήρηση προσωπικών ορίων (λέμε “όχι” όπου χρειαζόμαστε, προσωπικός χώρος και χρόνος)
μοίρασμα συναισθημάτων και σκέψεων με τα αγαπημένα μας πρόσωπα
επαφή με τη φύση
Κοινωνική αυτο-φροντίδα:
δημιουργία υποστηρικτικού δικτύου, από το οποίο μπορούμε να ζητήσουμε βοήθεια (π.χ. κοντινοί συγγενείς, φίλοι, γονείς φίλων των παιδιών μας)
επικοινωνία και συναντήσεις με αγαπημένα πρόσωπα και φίλους
σύνδεση με αγαπημένα πρόσωπα και φίλους μέσα από κοινές ασχολίες
Γνωστική αυτο-φροντίδα:
διάβασμα λίγων σελίδων από αγαπημένο παλιό ή νέο βιβλίο
καλλιέργεια νέων ενδιαφερόντων που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας
το άκουσμα της αγαπημένης μας μουσικής
παίρνοντας απόσταση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για κάποιο διάστημα
Αυτο-φροντίδα και παιδιά
Όπως σε κάθε συμπεριφορά και κίνησή μας, τα παιδιά είναι εκεί και μας παρατηρούν καταγράφοντας αυτά που βλέπουν. Έτσι και στο κομμάτι της φροντίδας του εαυτού, οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τα -παιδιά. Φροντίζοντας ως γονείς τον εαυτό μας, μεταφέρουμε στα παιδιά την ανάγκη και τη σημασία της αυτο-φροντίδας, καθώς τους μαθαίνουμε ακόμα και πρακτικούς τρόπους αυτο-φροντίδας μέσα από το παράδειγμά μας που μπορούν να εφαρμόσουν και τα ίδια είτε τώρα είτε αργότερα ως ενήλικες.
Είναι επίσης σημαντικό να μεταφέρουμε και να εξηγούμε στα παιδιά και λεκτικά την ανάγκη μας για αυτο-φροντίδα και προσωπικό χώρο και χρόνο, καθώς έτσι τα βοηθάμε να αντιλαμβάνονται και να λαμβάνουν υπόψιν τις ανάγκες και των άλλων ανθρώπων, αλλά και τις δικές τους.
Η αυτο-φροντίδα συμβάλλει στην δημιουργία αίσθησης εσωτερικής ισορροπίας και ψυχο-συναισθηματικής ενδυνάμωσης. Η ύπαρξη ή η έλλειψη των στοιχείων αυτών αντικατοπτρίζονται στην καθημερινή μας ζωή και εφόσον υπάρχουν, συμβάλλουν στην δημιουργία και στην διατήρηση καλύτερης ποιότητας ζωής τόσο για εμάς όσο και για τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Πριν προβάλλουμε αντίρρηση για το πόσο χρόνο μπορούμε τελικά να βρούμε για να προσφέρουμε φροντίδα και στον εαυτό μας και παραβλέποντας ακόμα και την εσωτερική φωνή που μας λέει ότι αυτό αποτελεί “πολυτέλεια”, ας αναλογιστούμε πως για να μπορέσουμε να προσφέρουμε και να γεμίσουμε την “κούπα” των αγαπημένων μας προσώπων, θα πρέπει πρώτα να είναι γεμάτη η προσωπική μας “κούπα” με φροντίδα, ενέργεια και αγάπη.
Βανέσσα Χατζηαντωνάκη
Ψυχολόγος, εκπ. Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικός Θεραπευτικού Παιχνιδιού
Comments