Η παχυσαρκία είναι η υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα, σε τέτοιο βαθμό που προκαλεί προβλήματα υγείας. Σύμφωνα με το παγκόσμιο οργανισμό υγείας, από το 1948 η παχυσαρκία θεωρείτε ιατρική νόσος. Σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας το Βήμα, το ποσοστό παχύσαρκων και υπέρβαρων παιδιών στην Ελλάδα φτάνει το 31% καταλαμβάνοντας μια από τις πρώτες θέσεις παγκοσμίως. Επιπλέον, έρευνα της Β΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, υπέδειξε ότι τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά είχαν αρχίσει να εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις.
Διάγνωση
Για να χαρακτηριστεί ένας άνθρωπος ως παχύσαρκος θα πρέπει να μετρηθεί το σωματικό του λίπος. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να γίνει αυτή η μέτρηση με πιο διαδεδομένο αυτόν που χρησιμοποιεί το Δείκτη Μάζας Σώματος. Άλλοι τρόποι είναι η λιπο-μέτρηση, η αξονική και η μαγνητική τομογραφία.
Τα αίτια της διαταραχής
Σύμφωνα με τις έρευνες το κυριότερο αίτιο είναι η διατροφή και ένα πολύ μικρό ποσοστό (5%) των παχύσαρκων έχουν παθολογικά αίτια. Οι διατροφικές συνήθειες κατά την παιδική ηλικία είναι σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση της παχυσαρκίας. Πιο συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι τα παιδιά που υποσιτίζονται κατά την εμβρυική ηλικία είναι πιο πιθανό να γίνουν παχύσαρκα, μωρά που δεν θηλάζονται και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες βιταμίνες και παιδιά που λαμβάνουν τροφές με πολλές θερμίδες. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όπου γίνεται η κατανομή του λιπώδη ιστού οι κίνδυνοι για ανάπτυξη της παχυσαρκίας είναι αυξημένοι. Οι τροφές που σχετίζονται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας είναι τα αναψυκτικά, οι σοκολάτες, τα γαριδάκια και τα fast food και έχει παρατηρηθεί ότι τα παχύσαρκα παιδιά παραλείπουν το πρωινό και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού στο δείπνο. Τέλος, οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που δεν κάνουν φυσικές δραστηριότητες όπως περπάτημα, τρέξιμο και ποδήλατο, που καταναλώνουν πολύ χρόνο στην τηλεόραση και τον υπολογιστή και που έχουν άστατα ωράρια γευμάτων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη παχυσαρκίας.
Οι επιπτώσεις της διαταραχής στην υγεία
Τα παχύσαρκα παιδιά παρουσιάζουν από μικρή ηλικία:
Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Μεταβολικό σύνδρομο που οδηγεί σε καρδιαγγειακά προβλήματα
Υπερ-ανδογοναιμία που βλάπτει κυρίως τις παχύσαρκες έφηβες προκαλώντας τριχοφυΐα, πρώιμη εμφάνιση περιόδου, και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Καρδιαγγειακή νόσο και υπέρταση
Επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα
Ηπατική νόσο με πιθανότητα να παρουσιαστεί κίρρωση ή ηπατική ανεπάρκεια
Ορθοπεδικές επιπλοκές όπως δισκοπάθεια, οστεοαρθρίτιδα, οστεοχονδρίτιδα και μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμών κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Τρόποι αντιμετώπισης
Αν το παιδί διαγνωστεί με παχυσαρκία η θεραπεία περιλαμβάνει εκπαίδευση και ενημέρωση για τη νόσο καθώς και για τα οφέλη της σωστής διατροφής και άσκησης, διαμόρφωση διαιτολογίου με πρόσληψη θερμίδων σύμφωνα με τις ημερήσιες ανάγκες, αύξηση της δραστηριότητας και της άσκησης, συγκεκριμένο πρόγραμμα γευμάτων και ψυχοθεραπεία που ενισχύει την αλλαγή τρόπου ζωής και συμπεριφοράς.
Πιο σημαντική όμως θεωρείτε η πρόληψη καθώς τα προβλήματα υγείας είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν εφόσον έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους.
Πρακτικές συμβουλές για γονείς
Εάν το παιδί σας είναι υπέρβαρο σε σχέση με το ύψος του συμβουλευτείτε τον παιδίατρο και φροντίστε να επισκεφθείτε διατροφολόγο. Για να αποφύγετε τη εμφάνιση της παχυσαρκίας στο παιδί σας:
Κατά την εγκυμοσύνη διακόψτε το κάπνισμα και εφαρμόστε ένα πρόγραμμα ήπιας άσκησης.
Κατά τη βρεφική ηλικία προσπαθήστε να θηλάσετε για τουλάχιστον 3 μήνες και εισάγετε τις στερεές τροφές και τους γλυκούς χυμούς με αργούς ρυθμούς.
Φροντίστε τα γεύματα του παιδιού σας να γίνονται σε σταθερό μέρος και χρόνο και η ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια των γευμάτων να είναι ευχάριστη.
Μην παραλείπετε γεύματα και ιδιαίτερα το πρωινό και φροντίστε το βραδινό γεύμα να είναι ελαφρύ.
Μην χρησιμοποιείτε μεγάλα πιάτα για γεύματα.
Αποφύγετε τα μεγάλη κατανάλωση γλυκών, λιπαρών φαγητών και αναψυκτικών.
Περιορίστε τις ώρες που τα παιδιά βλέπουν τηλεόραση, κάθονται στον υπολογιστή και παίζουν βιντεοπαιχνίδια.
Εμπλουτίστε τη διατροφή του παιδιού σας με υδατάνθρακες, γάλα, φρούτα και λαχανικά.
Μάθετε στο παιδί σας τα οφέλη της άσκησης και φροντίστε να περπατάει, να τρέχει και να παίζει αντί να κάνει καθιστική ζωή.
Μην χρησιμοποιείτε κάποιο φαγητό για επιβράβευση ή τιμωρία.
Φροντίστε το έφηβο παιδί σας να μην έχει μόνο το σχολείο και το φροντιστήριο σαν ενδιαφέροντα καθώς και στα δύο κάθετε για πολλές ώρες, ασχολίες όπως τα σπορ, ο χορός και οι περίπατοι είναι απαραίτητα για την υγιή του ανάπτυξη.
Καθώς αποτελείτε πρότυπο για τα παιδιά σας, φροντίστε και εσείς οι ίδιοι να τρέφεστε σωστά και να ασκείστε.
Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα αποτελεί, πλέον, υπαρκτό πρόβλημα. Σίγουρα και το σχολείο και η πολιτεία συμβάλλουν στην υπάρχουσα κατάσταση, αλλά το παιδί περνάει τον περισσότερο χρόνο στο σπίτι και εκεί είναι που γίνετε η πιο σημαντική παρέμβαση είτε με πρόληψη, είτε με σωστή αντιμετώπιση.