Ο Αυτισμός ή Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή είναι μια νευρογενής διαταραχή και θεωρείται η πιο σοβαρή αναπτυξιακή διαταραχή. Το φάσμα του αυτισμού έχει πληθώρα διαβαθμίσεων που καθορίζεται από το επίπεδο λειτουργικότητας του κάθε παιδιού. Ορισμένα άτομα δεν επικοινωνούν και δεν μιλούν καθόλου και χρειάζονται υποστήριξη και επίβλεψη εφόρου ζωής ενώ άλλα αναπτύσσουν πολύ καλή ομιλία, δυσκολεύονται όμως να κάνουν φίλους και να τα βγάζουν πέρα με τους ανθρώπους, ενώ ορισμένοι ζουν κανονικά και τα καταφέρνουν αρκετά καλά χωρίς να συνειδητοποιούν ότι μερικά από αυτά που βιώνουν έχουν σχέση με τον αυτισμό και να μην έχουν λάβει διάγνωση αυτισμού.
Τα συμπτώματα του Αυτισμού
Τα κύρια συμπτώματα των ατόμων με αυτισμό είναι η δυσκολία στην κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία, και η περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Τα παιδιά με αυτισμό συναντούν δυσκολίες στην ενσωμάτωση των ερεθισμάτων που δέχονται από το περιβάλλον γύρω τους και προτιμούν καλά οργανωμένες και επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες. Η εκδήλωση των συμπτωμάτων πραγματοποιείτε στα 3 πρώτα χρόνια της ζωής και περιλαμβάνουν:
· Λίγη ή και καθόλου βλεμματική επαφή
· Λίγη ή και καθόλου αναζήτηση σωματικής επαφής
· Αδιαφορία για ομαδικές δραστηριότητες
· Αδυναμία κατανόησης των αναγκών και συναισθημάτων των άλλων
· Καθυστέρηση ομιλίας ή καθόλου ομιλία
· Έλλειψη φαντασίας και συμβολικού ή φανταστικού παιχνιδιού
· Εμμονές και προσκόλληση σε λέξεις, παιχνίδια και κινήσεις του σώματος (στερεοτυπισμός)
Πόσο συχνός είναι ο αυτισμός;
Όλα τα ευρήματα συγκλίνουν ότι 5 στα 10000 άτομα εμφανίζουν την κλινική εικόνα του κλασσικού Αυτισμού ενώ αν συμπεριληφθεί όλο το φάσμα της κλινικής έκφρασης υπολογίζεται σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες μετρήσεις ότι προσβάλλονται περίπου 1 στα 100 άτομα. Οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού εντοπίζονται ανεξάρτητα κοινωνικής τάξης, κουλτούρας και εθνικότητας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επιδημιολογικές έρευνες αλλά υπολογίζονται τα ίδια ποσοστά. Είναι συχνότερες στους άνδρες διεθνώς σε αναλογία άνδρες προς γυναίκες περίπου 4 προς 1.
Τα αίτια του αυτισμού
Ο αυτισμός είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου Οι απεικονιστικές εξετάσεις στον εγκέφαλο ανθρώπων με ή χωρίς Αυτισμό αποκαλύπτουν διαφορές στη δομή και το σχήμα του εγκεφάλου. Παρόλο που διεξάγονται πολλές έρευνες για τα αίτια του αυτισμού, δεν υπάρχει ακόμα σαφής απάντηση. Η πιο διαδεδομένη άποψη είναι ότι είναι γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα γονίδια, χωρίς όμως αυτή η θεωρία να μπορεί να αποδειχτεί πλήρως. Επιπλέον παράγοντες που εξετάζονται είναι περιβαλλοντικοί, χωρίς όμως ακόμα να έχει αποδειχτεί κάτι ξεκάθαρα. Αυτοί οι παράγοντες είναι οι τροφές, η κατάσταση της μητέρας κατά την κύηση, τα παιδικά εμβόλια και οι παιδικές αρρώστιες.
Η θεραπεία του αυτισμού
Δεν έχει βρεθεί ακόμα κάποιο φάρμακο ή τεχνική που να θεραπεύει πλήρως τον αυτισμό. Οι διαδεδομένες θεραπείες προσπαθούν να μετριάσουν τα συμτώματα και να διδάξουν στους πάσχοντες και τις οικογένειες τους μεθόδους που τους βοηθούν να γίνουν πιο λειτουργικοί έτσι ώστε να φτάσουν σε ένα επίπεδο που να μπορούν να έχουν μια βασική επικοινωνία και να μπορούν να φροντίσουν τους εαυτούς τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο νωρίς γίνει η παρέμβαση, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση για βελτίωση. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν: ψυχοθεραπεία για εκμάθηση κοινωνικών κανόνων και κοινωνικής συμπεριφοράς, λογοθεραπεία για ενδυνάμωση της ομιλίας και εργοθεραπεία για εκμάθηση λειτουργικότητας και αυτονιμίας (ντύσιμο, σιτιση κ.α.).
Πρακτικές συμβουλές για γονείς
· Τα παιδιά με αυτισμό αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα με έναν δικό τους τρόπο, προσπαθήστε να μπείτε εσείς στον κόσμο του παιδιού σας και μη λειτουργείτε με βάση τη δική σας αντίληψη της πραγματικότητας.
· Το παιδί με αυτισμό μαθαίνει με υπομονή, πολύ καλή οργάνωση και συνεχή επάνάληψη, η ύπαρξη συγκεκριμένου προγράμματος είναι πολύ βοηθητική
· Το δωμάτιο του παιδιού με αυτισμό πρέπει να είναι πολύ τακτοποιημένο και οργανωμένο.
· Ενημερωθείτε όσο καλύτερα μπορείτε για το φάσμα του αυτισμού και για την κατάσταση του παιδιού σας
· Συνεργαστείτε με τους ειδικούς έτσι ώστε το παιδί να δουλεύεται αποτελεσματικά και στο σπίτι.
· Και οι γονείς και τα αδέρφια χρειάζονται στήριξη, ενίσχυση και βοήθεια. Φροντίστε και εσείς με τη σειρά σας να επισκέπτεστε κάποιον ειδικό σε τακτά χρονικά διαστήματα για να συζητάτε ότι σας προβληματίζει και να αποφορτίζεστε.