ΕΦΗΒΕΙΑ!! Αναζήτηση, ανεξαρτησία και επανάσταση για τα παιδιά, ανυσηχία και προβληματισμός για τους γονείς!!
Η εφηβεία χαρακτηρίζετε ως μια περίοδος αλλαγών η οποία σημειοδοτεί τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Οι εμφανείς σωματικές αλλαγές συνοδεύονται από την αναζήτηση της ταυτότητας και την ένταξη στο κοινωνικό σύνολο και τη κοινωνική πραγματικότητα. Το άγχος, η ανάγκη για κατανόηση, η δυσκολία διαμόρφωσης της ταυτότητας και η περιπλοκότητα της δημιουργίας σχέσεων δεν είναι κάτι εύκολο για τα παιδιά που περνούν την εφηβεία. Το διαδίκτυο, με τις απεριόριστες πιθανότητες, προσφέρει στους έφηβους μια διέξοδο για να καλύψουν τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητα. Έρευνες ανά τον κόσμο έχουν υποδείξει ότι η προσκόλληση με το διαδίκτυο αποτελεί μια υπάρχουσα πραγματικότητα, η οποία εντοπίζεται κυρίως στον εφηβικό πληθυσμό. Έρευνες στον ελληνικό εφηβικό πληθυσμό υποδεικνύουν ότι 1% από τους εφήβους της Αττικής παρουσίαζαν υπερβολική χρήση διαδικτύου («εθισμός») και 12,8% παρουσίαζαν περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση διαδικτύου (κατάσταση πριν το «εθισμό»).
Σύμφωνα με τα λεγόμενα των παιδιών, το διαδίκτυο τους προσφέρει μια διέξοδο από την πιεστική και αγχώδη καθημερινότητα και μια ευκαιρία να κοινωνικοποιηθούν χωρίς να κινδυνεύουν από την απόρριψη, καθώς μπορούν να παρουσιάσουν ότι εικόνα του εαυτού τους επιθυμούν. Οι κύριες ενασχολήσεις φαίνεται να είναι:
· τα διαδικτυακά παιχνίδια (όπως world of warcraft, lineage και second life), τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στους παίχτες να διαμορφώνουν το χαρακτήρα τους όπως επιθυμούν και να ζουν σε μια ειδυλλιακή πραγματικότητα όπου είναι ήρωες και εκτελούν ηρωικές αποστολές. Κάποιοι έφηβοι φαίνεται να προτιμούν αυτήν την πραγματικότητα από την αληθινή και ξοδεύουν απεριόριστο χρόνο στο διαδίκτυο παίζοντας και σερφάροντας, με αποτέλεσμα να αμελούν τις σχολικές τους υποχρεώσεις και τη πραγματική τους ζωή.
· οι ιστότοποι ανταλλαγής απόψεων (blogs, forums), διαμέσω των οποίων, οι έφηβοι βρίσκουν ένα τρόπο να μοιραστούν τις ανησυχίες τους και τους προβληματισμούς τους χωρίς φόβο κριτικής και υποτίμησης. Το γεγονός ότι αυτοί οι ιστότοποι δεν ελέγχονται μπορεί να είναι επικίνδυνο, καθώς υπάρχει περίπτωση τα θέματα που συζητιούνται να είναι και οι άνθρωποι που δίνουν συμβουλές να είναι επικίνδυνα, όπως αναφέρει και σχετικό άρθρο των New York Times. Το παραπάνω άρθρο αναφέρει ότι κάποιοι ιστότοποι αναφέρουν τρόπους αυτοκτονίας και προάγουν την ανορεξία και τη βουλιμία.
· οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (facebook, myspace, twitter) οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα δικτυακής επικοινωνίας με φίλους, γνωστούς αλλα και τη δυνατότητα νέων γνωριμιών. Μέσα σε αυτούς τους ιστότοπους οι χρήστες προβάλλουν προσωπικά στοιχεία όπως νέα και φωτογραφίες. Οι πιθανοί κίνδυνοι επίκεινται στο ότι οι ίδιοι οι έφηβοι μπορεί να ξοδεύουν πολύ χρόνο αμελώντας την πραγματική και ουσιαστική επικοινωνία και κοινωνικοποίηση ή στο ότι κάποιοι επιτήδειοι μπορεί να πλησιάσουν τους χρήστες και να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν ιδιαίτερες καταστάσεις.
Η έρευνα στον ελληνικό εφηβικό πλυθισμο, η οποία αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου, υποδεικνύει θετικές συσχετίσεις μεταξύ χρήσης διαδικτύου και παραβατικότητας καθώς και ανάπτυξης δυσλειτουργικών σχέσεων με τους συνομηλίκους. Μια επίσκεψη σε internet café είναι αρκετή για να υποστηρίξει όσα αναφέρονται παραπάνω. Μπαίνοντας κανείς σε ένα internet café αντικρίζει εφήβους που περνούν πληθώρα ωρών σε διάφορα δικτυακά παιχνίδια. Επιπλέον τα internet café αποτελούν κύριο τόπο συνάντησης (στέκι) για πολλούς έφηβους.
Τα κριτήρια που καθορίζουν την ύπαρξη προβληματικής χρήσης του διαδικτύου είναι τα εξής: (1) προσκόλληση με το διαδίκτυο, (2) ανάγκη για συνεχή αύξηση των ωρών χρήσης του διαδικτύου για τη απόκτηση αισθήματος ικανοποίησης, (3) συνεχείς ανεπιτυχείς προσπάθειες για έλεγχο, ελάττωση ή διακοπή της χρήση του διαδικτύου, (4) αίσθημα ανησυχίας, κακοδιαθεσίας και οξυθυμίας κάθε φορά που γίνετε προσπάθεια μείωσης των ωρών χρήσης, (5) ο χρόνος στο διαδίκτυο είναι μεγαλύτερος από αυτόν που ήταν προγραμματισμένος, (6) διακινδύνευση ή απώλεια σημαντικής σχέσης, εργασίας, εκπαιδευτικής ή ευκαιρίας σταδιοδρομίας λόγω του Διαδικτύου, (7) απόκρυψη πληροφοριών από την οικογένεια, το θεραπευτή ή άλλους σχετικά με τη συχνότητα χρήσης του διαδικτύου (8) χρήση του διαδικτύου ως μέσω διαφυγής από προβλήματα ή για ανακούφιση από αίσθημα δυσφορίας όπως στεναχώρια, άγχος, ανησυχία, ενοχή κτλ. Κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά είναι η αναστάτωση του φυσιολογικού ύπνου και η απόσυρση από άλλα χόμπι και ενδιαφέροντα.
Η καλύτερη αντιμετώπιση ενός προβλήματος είναι η πρόληψη, είναι σημαντικό λοιπόν κλείνοντας το άρθρο να σας δώσουμε κάποιες πληροφορίες για να προάγετε την ασφαλή και υγιή χρήση του διαδικτύου. Με πρωτοβουλία κάποιων ανθρώπων δημιουργήθηκε ένα πάνελ νέων του ελληνικού κόμβου επαγρύπνησης για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο, το οποίο προάγει την ασφαλή χρήση του διαδικτύου (Saferinternet.gr). Επιπλέον, τα δικτυακά παιχνίδια διαθέτουν υπηρεσία γονεϊκού ελέγχου, η οποία επιτρέπει στους γονείς να ελέγχουν το χρόνο ενασχόλησης του παιδιού με το παιχνίδι. Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης, επίσης διαθέτουν προστασία δημοσιοποίησης προσωπικών στοιχείων ώστε να ελέγχεται ποιοι έχουν πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία. Από τη στιγμή που το παιδί ξεκινάει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, είναι σημαντικό, οι γονείς να ελέγχουν τη χρήση του διαδικτύου των παιδιών τους και να την ώρα ενασχόλησης με αυτό. Προτείνεται, τέλος, ο υπολογιστής του σπιτιού να τοποθετείτε σε κοινόχρηστο χώρο έτσι ώστε ο έλεγχος να γίνετε καλυτέρα. Αν παρατηρείτε υπερβολική ενασχόληση του παιδιού με το διαδίκτυο θεωρούμε απαραίτητο να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.
Ευχαριστίες: Ευχαριστούμε τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β’ παιδιατρικής κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Π & Α Κυριακού» για τα στατιστικά στοιχεία.
Comments